Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki ? diagnostyka i leczenie
Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki (znana również jako retinopatia barwnikowa) jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Oznacza ono dystrofię pręcikowo-czopkową, która prowadzi do uszkodzenia pręcików, czopków i RPE. Rozpoczyna się w okresie młodzieńczym. Schorzenie polega na odkładaniu się barwnika w siatkówce oka oraz zaburzeniu krążenia w obrębie siatkówki, powodującym pogorszenie wzroku. Nieleczone prowadzi do zaniku komórek siatkówki.
Objawy
Choroba ma charakter postępujący. Na początku jej rozwoju zmiany zanikowe dotyczą jedynie nabłonka barwnikowego siatkówki oraz fotoreceptorów. Następnie dochodzi do etapowego zaniku komórek warstw wewnętrznych. Choroba ma podłoże dziedziczne, z czego najpowszechniejszą formą jest postać autosomalna – recesywna (ok 50-60% zachorowań).
Pierwszy objaw zwyrodnienia barwnikowego siatkówki stanowi pogorszenie widzenia w ciemności. Charakterystycznym objawem zaawansowanej choroby jest tak zwane widzenie lunetowe, czyli ograniczenie pola widzenia obwodowego. Osoba dotknięta chorobą zachowuje jedynie widzenie centralne, które porównywane jest do oglądania obrazu przez lornetkę.
W przebiegu retinopatii barwnikowej wyróżnia się:
- torbielowaty obrzęk plamki,
- widzenie tunelowe,
- krótkowzroczność,
- pogorszenie widzenia w złym oświetleniu i problem z adaptacją wzroku w ciemności (kurza ślepota),
- zmiany w ciele szklistym.
Schorzeniu często towarzyszy zaćma oraz jaskra z otwartym kątem widzenia.
Diagnostyka
W Centrum Okulistycznym OCULISTIC w celu diagnozy zwyrodnienia barwnikowego siatkówki wykonuje się badanie dna oka. O chorobie świadczy jego charakterystyczny wygląd: bladość nerwu wzrokowego, przegrupowania barwnika, wąskie naczynia krwionośne. Do podstawowego i najważniejszego badania należy badanie elektrofizjologiczne oka. Polega na rejestrowaniu prądów czynnościowych które powstają w gałce ocznej oraz korze mózgowej. By wykluczyć działanie bodźców z zewnątrz, badanie wykonywane jest w odizolowanym pomieszczeniu. W diagnostyce pomocna jest również angiografia fluoresceinowa. W oku dotkniętym schorzeniem obserwuje się ubytki nabłonka barwnikowego.
Leczenie
Nie istnieją skuteczne metody całkowitego wyleczenia zwyrodnienia barwnikowego siatkówki. Rzadko dochodzi do całkowitej utraty wzroku. W przebiegu choroby stosowana jest rehabilitacja wzrokowa oraz odpowiednia dieta. Przydatna w leczeniu jest witamina A (beta-karoten), powodująca spowolnienie choroby. W przypadkach wystąpienia obrzęku plamki, korzystne działanie wykazuje doustne stosowanie inhibitorów anhydrazy. Do leczenia współwystępujących schorzeń stosuje się również metody chirurgiczne. Prowadzone są badania nad przeszczepem nabłonka barwnikowego siatkówki oraz protezy siatkówki. Zabiegi są obecnie w fazie eksperymentalnej.
PAMIĘTAJ!
- Choroba ma podłoże genetyczne, osoby spokrewnione z pacjentem powinny przejść odpowiednie badanie wzroku pod kątem zwyrodnienia barwnikowego siatkówki.
- Ważne jest pozostawanie pacjenta pod stałą opieką okulisty, by zapobiec powikłaniom.
- Stosowanie odpowiedniej diety spowalnia postęp choroby.